Individueel of een (mini) warmtenet?

Aardgasvrij verwarmen: individueel of ook warmtenetten?

Veel huizen gebruiken nu nog aardgas voor verwarming en warm water. Dat gebeurt meestal met een CV-ketel op gas. Maar aardgas is een fossiele brandstof. Bij het verbranden komt CO2 vrij. Dat zorgt voor opwarming van de aarde. Aardgas is dus niet goed voor het klimaat en niet duurzaam. Daarom wil de gemeente Gouda in 2040 helemaal stoppen met aardgas. Maar hoe kunnen we dan onze huizen verwarmen zonder aardgas?

Grofweg zijn er twee belangrijke soorten aardgasvrije warmteoplossingen:

1. Ieder voor zich (individuele oplossing per woning)

Als huiseigenaar kun je zelf de manier van verwarmen kiezen. Dat kan met elektriciteit, bijvoorbeeld met een warmtepomp.

Een warmtepomp is een elektrisch apparaat dat warmte haalt uit de buitenlucht, de bodem of van zonnecollectoren. Daarmee kan het je huis verwarmen. Het apparaat gebruikt stroom, maar wel op een zuinige manier. Een warmtepomp ziet er anders uit dan een CV-ketel en is vaak groter. Soms maakt een warmtepomp geluid. Hoeveel geluid, hangt af van het type.

Er zijn erg veel soorten warmtepompen. Meer lezen daarover? Zie https://www.hier.nu/je-huis-aardgasvrij/van-het-gas-met-een-warmtepomp-waar-moet-je-rekening-mee-houden#soorten.

2. Samen doen (collectieve oplossing met warmtenet)

Je kunt ook samen met andere huiseigenaren kiezen voor een warmtenet. Daarbij delen meerdere huizen dezelfde warmtebron. Dit is handig als je huis minder geschikt is voor een eigen warmtepomp. Samenwerken kan ook goedkoper zijn, voor jou en voor Nederland.

Een warmtenet werkt meestal met warm water. Dat water komt van een centrale duurzame warmtebron. Het stroomt via ondergrondse leidingen naar de huizen. Het warme water verwarmt dan je woning. Als huizen dicht bij elkaar staan, is een warmtenet vaak aantrekkelijk.

De warmtebron kan bijvoorbeeld zijn restwarmte uit fabrieken, van oppervlaktewater, afvalwater of aardwarmte. Als de warmtebron een lage temperatuur heeft dan heb je ook nog een warmtepomp nodig om warmwater te maken.

Voor een warmtenet moeten veel mensen meedoen. Je kunt het dus niet zomaar alleen regelen. Hoe meer huizen meedoen, hoe betaalbaarder het wordt. Of een warmtenet aantrekkelijk is, hangt ook af van wie het aanlegt en beheert, en hoe de kosten verdeeld worden.

Een warmtenet is geensysteem zoals elektriciteit of gas. Je kunt niet kiezen uit meerdere aanbieders. In Nederland is een warmtenet tot nu toe altijd van één aanbieder. Wel kunnen bewonersgroepen zoals energiecoöperaties een warmtenet opzetten. Waarschijnlijk komt er binnenkort een nieuwe regel: een warmtenet moet dan vooral in handen zijn van een publieke partij, zoals de gemeente.

Meer weten over warmtenetten? Kijk op: https://www.hier.nu/je-huis-aardgasvrij/stadsverwarming-of-een-warmtenet-hoe-werkt-dat

 

Wat vind jij?

Heb je liever een individuele oplossing zoals met een warmtepomp)? Of liever een collectieve oplossing via een warmtenet?

In de BuurtWarmteWijzer kun je in mei jouw voorkeur aangeven. Je kunt kiezen tussen een individuele warmteoplossing (bijvoorbeeld met warmtepomp) of liever meedoen aan een nieuw warmtenet.  Bij beide opties kun je aangeven welke isolatiemaatregelen en apparatuur je het best passenen.

Op basis van de voorkeuren uit de BuurtWarmteWijzer gaat de werkgroep BuurtWarmte Achterwillens in de zomer in gesprek met bewoners. Zo bekijken we per buurt wat de beste oplossing is: een individuele of collectieve aanpak. Als dat een collectieve oplossing is met een warmtenet dan gaan we daar een voorstel voor uitwerken. Maar als woningeigenaar blijf je altijd zelf beslissen of je aan een warmtenet meedoet of niet.

In een volgend artikel vertellen we meer over de verschillende soorten warmtenetten. Zo kun je beter kiezen wat bij jou past.

 

ACHTERGROND: Warmtenetten en overheid

Volgens het kabinet (in de Kamerbrief “Randvoorwaarden voor de verdere uitrol van warmtenetten”) groeit het aantal aansluitingen op warmtenetten trager dan voorzien in het Nederlandse Klimaatakkoord om de opwarming van de aarde voldoende tegen te gaan. 

In een adviesrapport van CE Delft over de stagnerende groei van warmtenetten staat dat dit negatieve gevolgen heeft voor de maatschappij. Het leidt tot een flinke toename in de elektriciteitsvraag en belasting op het elektriciteitsnet, wat de problemen rond netcongestie verergert. Daarnaast neemt de piekvraag naar elektriciteit in de winter toe, waarvoor een flinke hoeveelheid extra duurzame opwek-capaciteit gerealiseerd moet worden. Ook zorgt het voor hogere kosten voor de maatschappij door investeringen in warmtepompen, isolatie en elektriciteitsinfrastructuur.”

De Warmtealliantie, bestaande uit meer dan honderd gemeenten (waaronder Gouda), marktpartijen, koepelorganisaties en warmtegemeenschappen, heeft op 14 januari 2025 het Warmtebod aan minister Hermans overhandigd. Dit bod is bedoeld om de stagnatie in de ontwikkeling van warmtenetten in Nederland te doorbreken.

De Warmtealliantie pleit voor ‘acceptabele eindgebruikerskosten’ om de betaalbaarheid te borgen. Net als bij bijvoorbeeld zonnepanelen en warmtepompen kunnen subsidieregelingen daarbij een belangrijke rol spelen.

Verder lezen over Warmtebod en Warmtealliantie? Zie https://www.nationaalklimaatplatform.nl/nieuws12/2967357.aspx.

In het Klimaatplan 2025-2035 van het kabinet staat: “Voor een deel van de gebouwde omgeving zijn collectieve warmtesystemen de oplossing met de laagste nationale kosten, maar deze zijn nu niet altijd de meest aantrekkelijke optie voor de eindgebruiker. Voor een maatschappelijk wenselijk energiesysteem is het belangrijk de eindgebruikerskosten in lijn te brengen met maatschappelijke kosten en baten.”

Verder lezen over Klimaatplan 2025-2035? Zie https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2025/03/14/minvkgg-klimaatplan-2025-2035.

Kortom: de overheid zal met wel of geen subsidies de keuze van bewoners sterk kunnen sturen. Niet alleen door een forsere verlaging van de CO2-uitstoot, maar ook door verlaging van de kosten voor bewoners is een collectief warmtenet concurrerend te maken tegenover individuele oplossingen. Te verwachten is dat de overheid zal moeten gaan bijspringen voor warmtenetten: het is immers ons aller belang om zo goedkoop mogelijk èn zo CO2-besparend mogelijk van het aardgas af te gaan. Hoe dan ook, het zou wel mooi zijn als de overheid er met nieuwe (subsidie)regelingen voor kan zorgen dat ook collectieve warmtenetten een aantrekkelijke aardgasvrije warmteoplossing bieden.